“S” MOTİFİNİN ANLAMI

“S” MOTİFİNİN ANLAMI
Bölgemizde de çalışmış olan araştırmacı Mehmet ATES, Mitolojiler
ve Semboller isimli kitabında Malta
(Sibirya) da rozet taşı tabletlerde
“5” motifleri olduğunu; Mezin’de
de “S” motiflerinin phallos’ların
üzerinde olduğunu belirtir. (Foto;
20) Prof. P. Graziosi’nin, Porto
Batisco Mağarasındaki buluntular-
dan yılan ve spiral ilişkisini saptadiğini yazar. Yontma Taş Dönemi
(Üst Paleolitik Devir MÖ 18.000-
9.000) bu gibi sembolizmin özgün kompozisyonlarının kurgulandiği çağlardır.
Neolitik Dönemle
(MÖ 8.000) devam eden çağlardan günümüze dek sürüp geldiğini
yazmıştır.
Yin-Yang çiziminin de “Döllenmikiye ayrılmış kadın yumurtasının

ilk görüntüsü, ilk şekli olduğunu”
M. SOYMIE’nin kitabından alıntı
yaparak Çin Mitolojisinde anlatıldı- geğından bahsedilmiştir.
Kızılderili heykelciğinde de yılan
b veya “S” motifi erkeğin hayalarında gösterilmiştir.

Tüm bunlardan anlaşılmaktadır ki
“S” motifi Kızılderililerden Sibirya, L
Çin, Hindistan ve Anadolu’ya
değin tüm Dünya kabilelerinde
büyük bir önem atfedilerek kullanılan, insanoğlunun çoğalmasına
yönelik bir motiftir.
XIX. ve XX. yüzyılın başlarında
tabii ki üremeye yönelik bir bilinçle kullanılmış olmayıp, atalarından
aktarılan geleneksel ve uyulması
gereken miras şekilleri olarak yapılmışlardır. Fakat bunların medrese,
kilise, cami, çeşme gibi ev dışındaki

yapılarda bu yüzyıllarda bile çok
nadir kullanıldığını tespit etmemiz,
geleneğin de ilkeleri olduğunu
açıklar niteliktedir. Ustaların sözlü
anlatılara riayet ederek ama bazen
belki de mülk veya hayır sahibinin
aykırı önerilerini de göz önüne
alan tutumları nedeniyle günü-
müze küçük karmaşalar içerisinde
ulaşmış örneklere rastlamamız da
normaldir.
Mimari üretim ve yaratıcılık,
Dünyamızda çok büyük gelişmeler kaydettiği için Kapadokya’da
kabartmaların motif çeşitliliği ve
çağdaş tasarımlarının nasıl olması
gerektiği tezlerini, üniversitelerimizin uzmanlıklarına bırakmalıyız…

Kapadokya Kapı Kemerleri

Kapadokya’da hemen hemen tüm
eski evlerin cümle kapılarının kemer kısmının
ortasındaki kilit taşları “S” motifi
i şeklinde yapılmıştır. Bazı araştırmacılardan sözlü olarak bunun “aslan ayağı” yani güç simgesi olarak
işitmişsem de bu tespitin doğru
olmadığını sanıyorum.
Bu hususta yazılı bir kaynakta herhangi bir
kayda ulaşamadım.
Kilit taşının “S” şeklinde yapılması
tüm dünyada yaygındır. Avrupa’da
bu taşın üzerinde çocuk kabartması, gelin kabartması veya daha
az olarak da pala bıyıklı bir kor kabartması yapılmasının
anlamı gene üremeye ilişkindir.
Bölgemizde de üremenin diğer bir
simgesi olan hayat ağacının da
bu taşın üzerine işlenmiş örnekleri
halen görülmektedir.